Kolekcja Titanica NR 93

Kobra83

Spis Treści: Dochodzenie amerykańskiego senatu. Komisja senacka. Reakcje w Wielkiej Brytanii.

Dochodzenie amerykańskiego senatu
Dziennikarze, krążący w tłumie ocalałych z katastrofy „Titanica” w poszukiwaniu informacji z pierwszej ręki, nie przejmowali się zbytnio jakością swoich artykułów, przez co w znacznym stopniu przyczynili się do narodzin mitu morskiej katastrofy stulecia. Liczyła się sensacja, wyłowienie z morza opowieści epizodu nadającego się na pierwszą stronę, który zachęci czytelników do zakupu tej, a nie innej gazety, po cóż więc było trudzić się sprawdzaniem prawdziwości opowieści.
Alice Cleaver należała do grona tych, którzy świetnie potrafili wykorzystać tę sytuację. Opowiedziała dziennikarzom wyssaną z palca historię, a ci wzięli ją za bohaterkę. Podała im zresztą fałszywe imię - Jane i pod tym imieniem została opisana w gazetach, a jej prawdziwa tożsamość i przeszłość pozostały nieznane. W dzień później w żadnym dzienniku nie pojawiło się pytanie, dlaczego z całej rodziny bankiera Allisona uratował się tylko mały Trevor. Nikt też nie zadał sobie trudu, by szukać odpowiedzi na to pytanie. Na sporą część pasażerów trzeciej klasy na nabrzeżu nowojorskiego portu nikt nie czekał. Zajęły się więc nimi rozmaite organizacje udzielające pomocy emigrantom. Do portu podstawiono samochody, które rozwiozły emigrantów do schronisk i ośrodków pomocy.
Około jedenastej wieczorem większość rozbitków zeszła już z „Carpathii” i ci z oczekujących, którzy do tej chwili liczyli na to, że wśród ocalałych z katastrofy znajdą się ich krewni, musieli pogodzić się z myślą o ich utracie. Zresztą teraz, kiedy „Carpathia” zawinęła do portu, rozwiane zostały wszelkie wątpliwości co do tego, komu udało się wyjść cało z katastrofy. Pozostało jedynie wyjaśnienie samej tajemnicy zatonięcia.

Ulice wokół portu i nabrzeża, do którego miała przybić "Carpathia", przez wiele godzin oblegały tysiące osób pragnących zobaczyć przybycie rozbitków z "Titanica". Radio nadało temu wydarzeniu niesłychany jak na owe czasy wydźwięk, porównywalny z wydźwiękiem, jaki zyskują współcześnie wydarzenia transmitowane na cały świat dzięki telewizji satelitarnej.
[link widoczny dla zalogowanych]

Komisja senacka
Kiedy tylko wiadomość o zatonięciu „Titanica” została oficjalnie potwierdzona, senator William Alden Smith stworzył komisję dochodzeniową, która miała się zająć zbadaniem przyczyn katastrofy. Jego propozycja została przyjęta jednogłośnie, a sam Smith został wybrany przewodniczącym komisji. W jej skład weszło sześciu senatorów: trzech z rządzącej partii republikańskiej: Jonathan Bourne ze stanu Oregon, Theodore Burton z Ohio i George Clement Perkins z Californii oraz trzech demokratów: Duncan Upshaw Fletcher z Florydy, Francis Griffith Newlands z Nevady i Furnifold McLendel Simmons z Północnej Karoliny. Pojawiła się jednak wątpliwość co do kompetencji komisji, czyli prawa Stanów Zjednoczonych do prowadzenia dochodzenia na temat katastrofy statku należącego do Królewskiej Marynarki Brytyjskiej. Co więcej, do zatonięcia doszło daleko od wybrzeża Ameryki, na obszarze znajdującym się zdecydowanie poza jurysdykcją Stanów Zjednoczonych. Argumentem przemawiającym na rzecz inicjatywy był fakt, że rzeczywistym właścicielem statku był założony przez amerykańskiego magnata J.P. Morgana koncern IMM, do niego bowiem należała kompania żeglugowa White Star Line. Senator Smith natychmiast skontaktował się bezpośrednio z prezydentem Taftem, od którego uzyskał zapewnienie, że komisja ma prawo zatrzymać świadków, także nie Amerykanów i przesłuchać ich, zanim staną się nieosiągalni.

Pierwsze rezultaty dochodzenia wywołały ogromne poruszenie opinii publicznej. Już od pierwszych chwil wyszła na jaw odpowiedzialność White Star Line, której kierownictwo zlekceważyło ostrzeżenia przed górami lodowymi znajdującymi się na kursie "Titanica".
[link widoczny dla zalogowanych]

Uzyskawszy to, czego chciał, czym prędzej wyruszył pociągiem do Nowego Jorku, by zdążyć na moment zawinięcia do portu „Carpathii”. Bał się, że umknie mu najważniejszy ze świadków, Bruce Ismay. Tego wieczora w porcie wszyscy na próżno na niego czekali, on jednak wolał zostać w kabinie, skąd nie wychodził przez ostatnie trzy dni. Za gorliwością Smitha kryły się naciski ze strony całej opinii publicznej, pragnącej dowiedzieć się, jakie popełniono błędy i dlaczego doszło do tragedii o takiej skali. Doręczywszy Ismay’owi wezwanie do stawienia się przed komisja, Smith zszedł na molo i powiadomił dziennikarzy, że ani władze brytyjskie, ani kierownictwo White Star Line nie mają nic przeciwko przeprowadzeniu dochodzenia przez amerykańską komisję senacką. Następnego ranka w East Room w hotelu Waldorf Astoria rozpoczęło się pierwsze posiedzenie komisji Smitha. Elegancki salon, w którym zazwyczaj odbywały się bankiety i przyjęcia, w najmniejszym stopniu nie przypominający sądu, nigdy jeszcze nie przeżył takiego oblężenia jak tego ranka. Chętnych do uczestnictwa w posiedzeniu było tak wielu, że zabrakło miejsc, a dziennikarze musieli się tłoczyć na stojąco pod ścianami. Licznie zgromadzeni fotografowie otrzymali pozwolenie na wykonywanie zdjęć świadkom, którzy mieli zeznawać przy sole prezydium, po lewej stronie Smitha.
Jako pierwszego przesłuchano prezesa White Star Line. Ismay najpierw złożył krótkie oświadczenie, w którym wyraził swoje ubolewanie z powodu ogromnej liczby ofiar tragicznej katastrofy. Stwierdził także, że nie ma sobie nic do zarzucenia, jako że jego kompania żeglugowa oddala do dyspozycji klienteli wszystkie najwyższe osiągnięcia ówczesnej technologii. Jak było do przewidzenia, zaraz po jego oświadczeniu padło żenujące pytanie, dlaczego uratował się z katastrofy, skoro tysiąc pięćset osób zginęło z powodu niewystarczającej liczby szalup ratunkowych. Ismay próbował się bronić, twierdząc, że w momencie spuszczania szalupy C w jej pobliżu na pokładzie nie było ani kobiet, ani dzieci. Ta obrona nie na wiele się zdała i amerykańska opinia publiczna uznała Ismay’a za winnego tragedii.
Po nim przyszła kolej na kapitana Arthura Henry’ego Rostrona. Smith potraktował go jak bohatera i pozwolił jeszcze tego samego popołudnia podjąć przerwany rejs na Morze Śródziemne.

Jedno z pierwszych przesłuchań prezesa Ismay'a przed komisją senacką prowadzącą dochodzenie w sprawie zatonięcia "Titanica". Odbyło się ono w jednej z sal hotelu Waldorf Astoria, co stanowiło ustępstwo wobec normalnej procedury spowodowane rangą przesłuchiwanego.
[link widoczny dla zalogowanych]

Na środku J. Bruce Ismay składa zeznania przed komisją dochodzeniową powołaną przez senat Stanów Zjednoczonych. Na ocenie Ismay'a poważnie zaciążył fakt, że udało mu się wyjść cało z katastrofy, podczas gdy wiele równie ważnych osobistości zginęło, mimo że oskarżenie to nigdy nie padło wprost w czasie prac komisji.
[link widoczny dla zalogowanych]

Przesłuchanie Herberta J. Pitmana, trzeciego oficera z "Titanica".
[link widoczny dla zalogowanych]

Tego dnia przed komisją stanęły także inne znane osobistości, m.in. Guglielmo Marconi. Zadano mu tylko kilka pytań i poproszono, by pozostał do dyspozycji komisji. Po nim zeznawał Lightoller i inni członkowie załogi. Posiedzenie przeciągnęło się do godziny 22.30. Dziennikarze byli zadowoleni: zebrali mnóstwo wiadomości. Było czym wypełnić poranne wydania gazet. Nazajutrz nadal trwały przesłuchania. Po złożeniu zeznań świadkowie mieli obowiązek pozostać do dyspozycji komisji, ponieważ miała ona prawo powołać ich po raz kolejny w celu złożenia dalszych wyjaśnień. Kilka razy miały to miejsce, m.in. w przypadku Ismay’a i Marconiego.
Trzeciego dnia komisja przeniosła się do Kapitolu w Waszyngtonie. Obrady odbywały się tam w znacznie większej sali, jednak - jak się okazało - i tak zbyt malej, by pomieścić wszystkich zainteresowanych uczestnictwem w procesie.
Dzięki kolejnym przesłuchaniom komisja zebrała cały szereg nowych szczegółów. Utwierdziły one wszystkich w przekonaniu, że powodem tragedii „Titanica” był zbieg szeregu pechowych okoliczności. Oficer Joseph Groves Boxhall przyznał, że nie miał pojęcia, iż można było spuszczać na morze szalupy ratunkowe z pełnym obciążeniem. Z kolei obserwator Frederick Fleet oświadczył, że gdyby miał lornetkę, z pewnością zauważyłby górę lodową znacznie wcześniej.
J. Bruce Ismay kilkakrotnie występował o pozwolenie na powrót do Londynu. Chciał spotkać się z rodziną, poza tym w Londynie miał do rozwiązania cały szereg poważnych problemów finansowych wynikłych w związku z katastrofą. Jednak senator Smith nie ugiął się i kilkakrotnie jeszcze wzywał Ismay’a do stawienia się przed komisją. Prasa przedstawiała prezesa White Star Line jako człowieka wyniosłego, pozbawionego skrupułów, przedkładającego ocalenie własnej skóry ponad życie tysięcy bezbronnych pasażerów, którzy z zaufaniem oddali swój los w ręce jego kompani żeglugowej. W Wielkiej Brytanii ten ostry atak odebrano jako dowód niekompetencji senatora Smitha, anty brytyjski atak jankesów zazdrosnych o brytyjską dominację na morzach. Z drugiej strony obfitość informacji pozyskiwanych od kolejnych świadków uzasadniała konieczność zbadania wszelkich szczegółów dotyczących słynnego dziewiczego rejsu. Ponownie przesłuchano więc Marconiego, po czym na podstawie jego zeznań, a także zeznań Cottama i Bride’a odtworzono mozaikę nadawanych depesz. Wyszło także na jaw milczenie „Carpathii” oraz fakt, że dwaj radiotelegrafiści wzięli pieniądze w zamian za wywiad udzielony dziennikowi „New York Times”.

Kapitan "Carpathii" Arthur Henry Rostron otrzymał od Kongresu Stanów Zjednoczonych medal za uratowanie życia 705 pasażerom transatlantyku.
[link widoczny dla zalogowanych]

Za kluczowe dla sprawy senator Smith uznał zeznanie Cyrila Evansa, toteż kiedy tylko „Californian” zawinął do portu w Bostonie, kapitan Stanley Lord i radiooperator Evans dostali wezwania do stawienia się przed komisją już następnego dnia. Jeden z mechaników „Californiana” - Ernest Gili, w oświadczeniu złożonym prasie stwierdził, że z „Californiana” widać było rakiety wystrzelone przez Boxhalla na „Titanicu”, lecz kapitan nie podjął żadnych działań, by ocalić pasażerów wielkiego transatlantyku. W tej sytuacji pojawienie się Lorda w ławie oskarżonych, oficjalnie w charakterze świadka, stało się kolejną wielką sensacją procesu. Według części opinii publicznej Lord był winny, ponieważ owej pechowej nocy pozostał bierny, pozwalając się dokonać tragedii. Jednak wbrew przewidywaniom jego zeznania przebiegały spokojnie. Nie padły żadne szczególnie kłopotliwe pytania. Burza rozpętała się później. Kiedy tylko Lord wyszedł z sali, rozgorzała dyskusja między tymi, którzy skłonni byli usprawiedliwić jego postępowanie owej nocy, a tymi, których zdaniem nie było dla niego usprawiedliwienia. Sprawa przez dłuższy czas nie schodziła z pierwszych stron gazet, a toczące się dyskusje doprowadziły do poważnego nadszarpnięcia wizerunku kapitana Lorda i zmusiły go do złożenia dymisji.
Po pierwszych gorących dniach, kiedy oświadczenia składane przed komisją przynosiły wciąż nowe szczegóły na temat przebiegu faktów, napięcie zmalało. Opowieści powtarzały się, epizody mieszały, świadkowie przeczyli sobie wzajemnie, a przy tym wszystkim komisja zdawała się nie zbliżać ani o krok do rozwiązania zagadki. Wreszcie, przy końcu miesiąca, prezes Ismay otrzymał upragnione pozwolenie na wyjazd do Londynu. Komisja zdążyła go przesłuchać aż czterokrotnie. Dochodzenie trwało jeszcze dziesięć dni. Przesłuchano także Melvilłe’a E. Stone’a, dyrektora naczelnego agencji Associated Press, dostarczającej serwisy informacyjne blisko ośmiuset tytułom prasowym. Senator Smith chciał się dowiedzieć, jak to się stało, że wiadomość o zatonięciu „Titanica” rozeszła się już w dzień po katastrofie. 28 maja William Alden Smith przedstawił senatowi 23 stronicowy końcowy raport ze śledztwa. Przesłuchanych zostało w sumie sześćdziesięciu ośmiu świadków, wybranych spośród ponad siedmiuset osób ocalałych z katastrofy. Za „winnego” komisja uznała kapitana Edwarda Johna Smitha, który zlekceważył niebezpieczeństwo związane z występowaniem gór lodowych i nie wydał rozkazu zmniejszenia prędkości, a także kapitana Stanley’a Lorda, ponieważ nie udzielił natychmiastowej pomocy rozbitkom. Inaczej potraktowano kapitana Jamesa Henry’ego Moore’a, dowodzącego „Mount Tempie”, który przecież także nie ruszył z pomocą ze względu na ryzyko związane z występowaniem gór lodowych.
W raporcie podkreślono, że w świetle tego, co się wydarzyło, grodzie wodoszczelne nie spełniły swojej roli. Zarazem jednak nie zaatakowano bezpośrednio stoczni z Belfastu, a nazwisko lorda Williama James’a Pirrie nie wyszło na jaw, ponieważ nikt nie połączył jego funkcji prezesa stoczni Harland & Wolff ze stanowiskiem w IMM, mimo że wiceprezes Franklin powiedział o tym w czasie trzeciego dnia przesłuchań. Na zakończenie w dokumencie podano szereg sugestii, jak poprawić bezpieczeństwo żeglugi transoceanicznej, przede wszystkim przez wprowadzenie surowszych przepisów obowiązujących w Stanach Zjednoczonych na miejsce mniej skutecznego prawa brytyjskiego.

Guglielmo Marconi został wezwany do złożenia zeznań nie tylko jako specjalista w dziedzinie radiotelegrafii, ale także jako oskarżony. Oskarżono go o "uniemożliwienie przekazu informacji, ponieważ jeden z nowojorskich dzienników zapłacił mu 2500 dolarów w zamian za wyłączne prawo do opisania katastrofy.
[link widoczny dla zalogowanych]

Reakcje w Wielkiej Brytanii
Dochodzenie amerykańskiego senatu nie spotkało się z dobrym przyjęciem zarówno przez brytyjskich establishment, jak i przez opinię publiczną.
Uderzało ono w narodową dumę, i tak poważnie nadszarpniętą przez samą katastrofę. Kwestionowano samą celowość przeprowadzenia dochodzenia w sprawie zatonięcia statku należącego do Jej Królewskiej Mości przez obcy kraj. Sposób, w jaki senator Smith prowadził śledztwo i zapalczywość amerykańskich dziennikarzy spowodowały równie zapalczywą krytykę ze strony Brytyjczyków, którzy przeżywali całą sprawę jako polityczny atak wymierzony w ich naród. Senator Smith z pewnością nie znał się na żegludze morskiej, a zadawane przezeń pytania niejednokrotnie świadczyły o głębokiej ignorancji w tej materii. W tej sytuacji jego decyzja o zatrzymaniu załogi, a szczególnie prezesa Ismaya, uznana została za całkowicie nieuzasadnioną. Dochodzenie komisji senackiej odebrano jako nieudolną próbę zdyskredytowania przed całym światem doświadczenia i profesjonalizmu brytyjskiej tradycji morskiej.
Cala Wielka Brytania była zgodna co do tego, że to Ministerstwo Handlu Morskiego Zjednoczonego Królestwa, jako jedyne posiadające odpowiednie kompetencje w tym zakresie, powinno spokojnie i rzeczowo ustalić, jakie mechanizmy nie zadziałały i jakie środki ostrożności należy przedsięwziąć w żegludze, by tragedia tego rodzaju już się nie powtórzyła.

W Wielkiej Brytanii zatonięcie "Titanica" i dochodzenie przeprowadzone później przez komisję senacką zostały odebrane nie tylko jako narodowe nieszczęście, ile jako afront wobec brytyjskiej potęgi morskiej. Któż bowiem lepiej niż Anglicy mógł wyjaśnić przyczyny wypadku, do którego z pewnością nie doszło z powodu braków konstrukcyjnych lub nieumiejętności marynarzy Jej Wysokości.
[link widoczny dla zalogowanych]

W następnym numerze między innymi: Dochodzenie w Wielkiej Brytanii. Drugi oficer ratuje White Star.

Źródło: "Titanic" zbuduj sam. Kolekcja Hachette.

wranth

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

wranth

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

wranth · Wysłany: Sob 4:31, 02 Mar 2024 Temat postu:

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]

wranth

[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych][link widoczny dla zalogowanych]