 Wysany: ro 14:45, 09 Maj 2012 Temat postu: Kolekcja Titanica NR 12 |
|
| Spis Treci: Prawdziwe pywajce miasto. Bkitna Wstga. Czy "Titanic" zdobdzie Bkitn Wstg? Wybr transatlantyku.
Prawdziwe pywajce miasto Titanic, z dziobem skierowanym w stron Southampton, przygotowywa si do startu w pasjonujcym wspzawodnictwie, w ktrym stawk bya dominacja na szlakach pnocnoatlantyckich. Popiech, z jakim przeprowadzono prby morskie w Belfacie, nie by czym wyjtkowym ani przypadkowym, lecz widoczn oznak szalonego wycigu z czasem. Wreszcie nadszed moment, w ktrym „Titanic” by gotw podj wyzwanie. Czekaa go wielka przygoda: rejs przez ocean, ktry mia pozostawi niezatarty lad w pamici wszystkich pasaerw, i tych pawicych si w luksusie pierwszej klasy, i tych cinitych w trzeciej klasie. Wspomnienie tej fascynujcej podry miao jeszcze przez dugie lata odywa w ich pamici. W 1912 roku statki byy jedynym rodkiem lokomocji, umoliwiajcym przedostatnie si z Europy do Ameryki. W konsekwencji ze warunki pogodowe nie byy wystarczajcym powodem, by przerwa rejsy. Parowce kursoway regularnie przez cay rok, bez wzgldu na sztormy czy wichury. Tradycja nakazywaa, by ostatnie chwile przed wypyniciem w rejs witowa wraz z innymi pasaerami, krewnymi, przyjacimi i znajomymi, yczc sobie wzajemnie, by los nie zgotowa wyjedajcym adnych niespodzianek. Poegnalne przyjcia pomagay pokona niepokj, ktry nieuchronnie czai si w sercach uczestnikw, wiadomych licznych niebezpieczestw, na jakie naraony by statek w czasie rejsu przez Atlantyk. Co prawda w dobie nowych transatlantykw wydawao si, e lki i obawy przestaj mie racj bytu. Winny nalee do przeszoci, w ktrej statek by niczym upina orzecha zdana na kaprysy wiatrw. Ogromne rozmiary „Titanica” sprawiay, e po wejciu na jego pokad mona byo bez trudu zapomnie, e jest si na statku. Wydawa si bowiem raczej pywajcym miastem, ktre pewnie i dumnie sunie po falach, nie lkajc si niczego, nawet najstraszliwszego ywiou. Z drugiej strony jednak wiadomo byo, e niesprzyjajce warunki pogodowe mog zepsu przyjemno podry nawet na nowoczesnych transatlantykach z pocztku XX wieku. Choroba morska nie miaa adnych wzgldw dla przedstawicieli wyszych sfer, tak wic i pasaerowi pierwszej klasy mogo si przydarzy, e mimo wszelkich wygd, eleganckiego wystroju kabiny i doskonaej obsugi, zamiast na przechadzkach, pogawdkach, przyjciach i grze w karty spdzi ca podr, walczc z nieprzyjemnymi dolegliwociami. Kompanie eglugowe musiay oczywicie by przygotowane na sztorm. Meble i wszelkie inne elementy wyposaenia mocowano do cian tak, e nie mogy si przemieszcza. Niestety w przypadku pasaerw nie mona byo stosowa tego prostego rozwizania. Na porzdku dziennym byy zatem stuczenia i siniaki, ktre natychmiast opatrywano w pokadowym ambulatorium. Mimo tych nieprzyjemnych aspektw podr na nowych transatlantykach bya emocjonujc przygod, a czas spdzony na pokadzie wypeniay pasaerom niezliczone przyjemnoci i atrakcje. Ju od chwili postawienia pierwszego kroku na schodni pasaer zaczyna mie wraenie, e wchodzi do innego, zaczarowanego wiata. Tu przy wejciu na goci czekali umiechnici czonkowie zaogi, ubrani w eleganckie, czyciusiekie mundury ze zoconymi guzikami. Ich zadaniem byo poprowadzenie nowoprzybyych do kajut, nieatwo bowiem byo zorientowa si w topografii tego pywajcego miasta, stanowicego co na ksztat odrbnego wiata, mogcego swobodnie przemieszcza si z jednego kontynentu na drugi. W czasie postojw przy nabrzeach wielkie transatlantyki - m.in. "Olympic" i "Titanic" - przycigay tumy ciekawskich. Organizowano dla nich patne wycieczki z przewodnikiem, w czasie ktrych mogli na wasne oczy przekona si o wspaniaoci tych luksusowych pywajcych miast <script> 
Salony, kabiny, sale przeznaczone na rnorodne rozrywki, a nawet obszerne hole, nie miay swoich odpowiednikw na staym ldzie. Wystarczyo wej na pokad spacerowy i obj wzrokiem zgromadzony na nabrzeu tum, a ju zaczynao si odnosi wraenie, e jest si w innym wymiarze. Ziemia wydawaa si mniejsza, a przed oczami otwieray si bezkresne przestrzenie oceanu. Kady, kto chcia posmakowa tych wrae, musia zawczasu, nawet z kilkumiesicznym wyprzedzeniem, zarezerwowa miejsce na statku. Kady liniowiec mia jakie szczeglne, wyrniajce go cechy, ktre przyczyniay si do stworzenia panujcej na pokadzie atmosfery wyjtkowoci. W tej sytuacji niezwykle istotny by wybr liniowca, na ktrym chciao si odby podr. Dokonywano go w oparciu o cay szereg kryteriw, o wasne dowiadczenia lub - wobec ich braku - o entuzjastyczne opowieci tych, ktrzy odbyli ju podr na pokadzie tego czy innego transatlantyku. Parowiec "Britannia" nalecy do kompanii Cunard Line jako jeden z pierwszych zdoby Bkitn Wstg. <script> 
Bkitna Wstga Na paszczynie midzynarodowej nieprzerwanie trwaa zacieka walka kompanii eglugowych o klienta. Konkurencja w egludze pasaerskiej na liniach atlantyckich nie bya niczym nowym. Przeciwnie, miaa ju dug tradycj. By rok 1840, kiedy synna „Britannia”, naleca do wielkiej rywalki White Star Line, w rekordowym czasie 12 dni i 10 godzin przepyna Atlantyk ze rednia prdkoci omiu i pl wza. „Britannia” bya drewnianym parowcem o napdzie koowym, konstrukcj przypominajcym szkuner. Bya pierwszym z czterech parowcw, zamwionych przez British & North American Royal Mail Steam Packet Co., tj. kompani eglugow znan pniej jako Cunard Line. Poczwszy od drugiej poowy dziewitnastego wieku w transporcie morskim doszo do radykalnych przeobrae. Byy one nastpstwem rewolucji przemysowej, ktra spowodowaa masow emigracj. Rosnca konkurencja sprawiaa, e by utrzyma si na rynku, kompanie eglugowe potrzeboway coraz wikszych statkw. Byo to moliwe dziki zastosowaniu nowych materiaw i technologii. Stopniowo, coraz powszechniej stosowano maszyny parowe, stal, elektryczno i radiotelegraf. Druga poowa XIX wieku to okres gwatownego rozwoju kolei elaznych. Analogiczne zjawisko miao miejsce na morzach i oceanach, przy czym ekspansja dotyczya zarwno transportu towarw, jak i pasaerw. Szlaki na pnocnym Atlantyku stay si polem bitwy midzy towarzystwami eglugowymi. Zewntrznym wyrazem tego wspzawodnictwa by wycig o Bkitn Wstg, przyznawan najszybszej jednostce. Cho ze zwycistwem nie wizaa si adna uroczysto z wrczeniem pucharu, z punktu widzenia prestiu kompanii laury dla najszybszego liniowca byy czym ogromnie wanym. North Atlantic Riband Challenge Trophy, tak bowiem brzmiaa pena nazwa trofeum, zdobywa statek, ktremu udao si pokona odlego midzy dwoma brzegami Atlantyku w najkrtszym czasie, bez wzgldu na kierunek rejsu. "Lusitania" zacumowana w porcie w Nowym Jorku. Finansowa potga Stanw Zjednoczonych i wielka koncentracja przemysu, czsto zwizanego z krajami europejskimi, czyniy z tego portu obowizkowe miejsce postoju dla wszystkich kompanii eglugowych. <script> 
Czy „Titanic” zdobdzie Bkitn Wstg? adna kompania eglugowa nigdy nie owiadczyaby publicznie, e pretenduje do Bkitnej Wstgi. Cho tajemnic poliszynela by ogromny wysiek finansowy i organizacyjny, na jaki musiaa si zdoby White Star Line w celu budowy nowego transatlantyku, nikt z kierownictwa kompanii nigdy nie przyznaby otwarcie, e z „Titanikiem” wizane s nadzieje na odebranie Cunard Line prestiowego tytuu zdobytego pi lat wczeniej przez „Lusitani”. Prba pobicia rekordu podejmowana bya zwykle wanie przy okazji dziewiczego rejsu, a dziao si tak z dwch powodw. Po pierwsze, dla kompanii, ktrej udao si zdoby upragnione laury, utrzymywanie „rekordowej” prdkoci w regularnych rejsach byo zupenie nieopacalne finansowo ze wzgldu na wykadniczy wzrost zuycia wgla. Wystarczy uwiadomi sobie, e po przekroczeniu granicy dwudziestu wzw koszt kadego dodatkowego wza rwna si kosztowi pierwszych dwudziestu wzw. Z drugiej strony korzyci, ktre pyny ze zdobycia Bkitnej Wstgi, przenosiy si automatycznie na wszystkie statki zwyciskiego armatora. Poza tym powtarzanie prb pobicia rekordu za kadym razem byo take niekorzystne z punktu widzenia rozkadu rejsw, pocigao bowiem za sob zmiany i nakadanie si na siebie terminw rejsw rnych transatlantykw danej kompanii. Dziewiczy rejs przyciga zawsze nowych, dnych wrae klientw. Kt bowiem nie chciaby uczestniczy w czym tak niezwykym, w wydarzeniu, ktre miao zapisa si w historii. Kt nie chciaby pniej z dum powtarza swoim znajomym: „Byem tam!”. Jednak nie wszystkie nowe transatlantyki projektowano z myl o tym, by stay si uczestnikami wycigu o Bkitn Wstg. Za zwycistwo trzeba byo bowiem zapaci zbyt wysok cen. Morgan, Pirrie i Ismay nie postawili wszystkiego na prymat w zakresie prdkoci, poniewa zdawali sobie spraw z tego, e wybierajc ten czy inny transatlantyk, klienci kieruj si take innego rodzaju czynnikami. Czwarty komin "Titanica" przed zamontowaniem. W rzeczywistoci nie by to prawdziwy komin, lecz atrapa, ktr projektanci zdecydowali si wprowadzi, by nada statkowi jeszcze bardziej imponujcy i elegancki wygld i zwikszy poczucie bezpieczestwa pasaerw. <script> 
Wybr transatlantyku Na decyzj co do tego, na jakim transatlantyku odby podr z jednego kontynentu na drugi, mogy wpywa np. porty, z ktrych wyrusza i do ktrych zawija dany liniowiec. A zatem Halifaks czy Nowy Jork, Liverpool czy Southampton, wreszcie Queenstown czy Plymouth? Kierownictwa wszystkich kompanii eglugowych musiay ustali najbardziej opacaln tras rejsu, uwzgldniajc ruch pasaerski i ldowe poczenia z orodkami miejskimi. Wspaniae, bogato zdobione schody na "Titanicu" prowadziy do salonw pierwszej klasy. Nad schodami growaa wielka kopua a ich opraw stanowiy witrae, rzebione balustrady i eleganckie porcze. <script> 
Dla szczeglnie niespokojnych podrnych, obawiajcych si morskiej podry i szukajcych maksymalnego bezpieczestwa, ogromne znaczenie miaa data wodo wania i rozmiary statku. Tego rodzaju przesdy byy tak silne, e miay wpyw na konstrukcj niektrych liniowcw. Pasaerowie z niskich warstw spoecznych, czsto analfabeci, byli przekonani, e bezpieczestwo statku jest wprost proporcjonalne do iloci kominw. Czwarty komin „Titanica” by wic jedynie atrap. Nie suy do emisji dymu powstajcego w czasie spalania wgla, lecz mia funkcj czysto estetyczn. Dziki niemu nowy transatlantyk wydawa si jeszcze potniejszy i bardziej imponujcy. Prywatna azienka w kajucie pierwszej klasy, wyposaona a prysznic i wann <script> 
W wyborze transatlantyku kierowano si take renom samej kompanii eglugowej i jej narodowoci. Zdobycie laurw w wycigu na pnocnym Atlantyku przynosio ogromny presti nie tylko kompanii, bdcej wacicielem zwyciskiej jednostki, ale take caemu narodowi. Wspzawodnictwo odbywao si w istocie na stoach krelarskich, lecz bodcem do niego byy uczucia patriotyczne. W gr wchodzia duma i honor narodu, nic wic dziwnego, e nie cofano si przed niczym, byle tylko powiodo si przedsiwzicie, majce okry chwa cay kraj. Nie bez znaczenia bya take prdko, jak statek by w stanie rozwija i technologiczne innowacje na pokadzie. Byy to czynniki wane, ale nie wystarczajce do tego, by na stae przywiza do siebie klientel. Elementem, ktry mg przeway szal na korzy tej, a nie innej kompanii, bya za to jako obsugi na pokadzie. W tej dziedzinie Anglicy byli niedocigli. Zawdziczali to zarwno sztywnej hierarchii spoecznej, nie nadszarpnitej przez rewolucje, jak i tradycyjnie obowizujcej na morzach sztywnej dyscyplinie. I wanie najwyszej klasy obsuga miaa by atutem White Star Line. Zaoga „Titanica” potrafia zachowywa si w sposb icie nienaganny, czc uprzejmo, doskonae maniery i szacunek dla wszystkich pasaerw. W ten sposb ilustratorzy ze stoczni Harland & Wolff przedstawiali to samo pomieszczenie co wyej w reklamowych folderach, starajc si pooy nacisk na wygody, ktre miay zadowoli nawet najbardziej wyrafinowanych i wymagajcych pasaerw "Titanica". <script> 
To bya prawdziwa sztuka, kultywowana ju na statkach generacji „Olympica” i wymagajca zaangaowania caej zaogi, od zwykego stewarda po kapitana. Gest okrycia kocem klienta, odpoczywajcego na leaku na pokadzie spacerowym, mia by wykonany z tak gracj, by klient od razu poczu si bezpieczny i mia wiadomo, e jest w dobrych rkach. niadanie miao by podawane w kajutach tak, by uszanowa prywatno pasaerw, pozwoli im rozkoszowa si intymn atmosfer przytulnych kajut i nie zmusza do udawania si do jadalni. Ta przejawiajca si w najdrobniejszych szczegach troska o pasaerw, troska o to, by dogodzi im w kadym wzgldzie, staa u podstaw wiernoci klienteli. Nierzadko pasaerowie zaprzyjaniali si z zaog i z tego powodu pniej chtnie wracali na ten sam statek. Kompanie staray si oczywicie, by na liniowcach pywa zawsze ten sam, wyprbowany personel. Zdarzao si wic, e zanim pasaer pierwszej klasy zdoa pomyle o tym, co chce zamwi, ju na jego stoliku pojawia si ulubiony drink. Pasaerowie mieli by otoczeni nieprzerwan, acz dyskretn uwag. Przybory toaletowe odnalezione we wraku "Titanica". Okrgy pojemniczek z past do zbw i mydelniczka. <script> 
Naturaln opraw dla tej wspaniaej obsugi stanowiy bogato zdobione salony, luksusowe apartamenty i wyrafinowane wyposaenie. Przestrze na pokadzie statku by widzialnym znakiem posiadanej wadzy, czyli - inaczej mwic - przynalenoci do okrelonej klasy spoecznej. Na „Titanicu” sala, w ktrej pasaerowie pierwszej klasy mogli si odwiey po wyjciu z tureckiej ani, bya dwa i p razy wiksza od jadalni w drugiej klasie. Na szczycie caej tej piramidy sta kapitan statku, „drugi po Bogu”. Zaproszenie do spdzenia wieczoru przy jego stoliku byo przywilejem nielicznych i marzeniem wielu. Tym samym take sawa kapitana bya jednym z elementw, ktre brano pod uwag przy podejmowaniu decyzji, jakim transatlantykiem przepyn ocean. Obok wiedzy cile technicznej niezbdnej do kierowania statkiem, kapitan musia wyrnia si nienagannymi manierami, obyciem, znajomoci form towarzyskich, sowem musia by czowiekiem prawdziwie wiatowym. Do jego obowizkw naleao w rwnej mierze kierowanie statkiem, co spenianie powinnoci towarzyskich w stosunku do utytuowanych goci. Na zakoczenie penej chway kariery, jako wyraz uznania dla wiernej i lojalnej suby, komendant statku flagowego Cunard Line otrzymywa nawet tytu komodora oraz tytu szlachecki od korony angielskiej. Kapitan Smith, pan i wadca statku w czasie rejsu. Od jego decyzji zalea nie tylko przebieg samego rejsu, ale i dobre samopoczucie pasaerw i komfort podry. <script> 
Oczywiste jest, e mwic o wyborze transatlantyku, nie mona pomin tak wanego czynnika jak moda. Kiedy rozchodziy si pogoski, e ksi Walii uda si w podr na pokadzie okrelonego transatlantyku, mona byo i o zakad, e wszystkie bilety na ten rejs zostan wyprzedane. Z punktu widzenia ycia wyszych sfer podr przez Atlantyk stanowia moment zupenie wyjtkowy. Na pokadzie liniowcw mona byo spotka synne osobistoci: aktorw, amerykaskich magnatw, znanych sportowcw i pisarzy, a wreszcie indyjskich maharadw i przedstawicieli brytyjskich wyszych sfer. Tam po prostu wypadao si pokaza. W czasie rejsu przez Atlantyk pasaerowie mogli korzysta z tej eleganckiej restauracji. <script> 
W nastpnym numerze midzy innymi: Wielka rywalka Cunard Line. Polecam! rdo: "Titanic" zbuduj sam. Kolekcja Hachette. |
|